ŞAŞILIK NEDİR?
Göz, görme organımız olmakla birlikte vücudumuzun geneline bakıldığında daha karmaşık
bir ağ, damar ve kas yapısını sahiptir. Göz dışında her göz için bulunan 6 kas gözümüzün
yatay ve dikey eksende hareketi sağlamaktadır.
Şaşılık ise, iki gözün düzlemsel olarak farklı noktada olan, paralel durumda olmadıkları
durum olarak ifade edilebilmektedir. Sebebi ise, her iki gözde de yer alan gözün dış kısmında
gözü kontrol eden kasların mekanik olarak kuvvetin az ya da fazla olmasıdır.
Halk arasında çarpık göz olarak da bilinen Şaşılık, latince de Strabismus olarak ifade edilmektedir.
ANATOMİK OLARAK ŞAŞILIK SINIFLANDIRMASI
Şaşılık bazı durumlarda geçici olduğu gibi, bazı durumlarda da kalıcı sonuçlara neden olmaktadır.
Bazen bir göz şaşılık problemi yaşarken, bazen de her iki göz de gözlemlenebilmektedir.
Anatomik olarak tek gözün referans göz olarak alındığı sınıflandırmada,
- İçeri doğru kayma latincede Ezotropya, bir gözün diğerine göre daha içeri doğru kaymasıdır.
- Dışarı doğru kayma latince Ekzotropya, bir gözün diğerine göre daha dışarıda görülmesidir.
- Latincede hipotropya olarak ifade edilen aşağı kaymada, referans göze göre diğer göz
daha aşağıda görülmektedir.
- Latincede hipertropya olarak ifade edilen yukarı kaymada, referans göze göre
diğer göz daha yukarıda konumlanmaktadır.
ŞAŞILIK NEDEN OLUŞUR, SEBEPLERİ NELERDİR?
Şaşılık sadece bir sebepten oluşmamakta, birden fazla sebeple oluşabilmektedir.
Sebeplerden kısaca bahsedecek olursak;
- Doğum öncesi hamilelik döneminde yaşanan problemler, doğumda sorunların oluşu
- Ailesel tıbbi öykünün varlığı ( ailesel genetik yatkınlık)
- Çocuk gelişiminde çocuğun yaşadığı rahatsızlıklar
- 2-3 yaş ve üzeri çocuklarda görülen şaşılık durumlarında, göz bozuklukları kontrol edilmelidir.
- Ateşli bir rahatsızlığın geçirilmiş olması.
-Düşme, ameliyatlar ya da herhangi bir kaza durumu sonrası şaşılık oluşabilmektedir.
Kazalar ve kafa travması sonucu göz kaslarının hareketini yöneten beynin merkezinde yer
alan optik merkezde herhangi bir felç durumunun gelişmiş olması ile göz kaslarının etkilenmesi
sonucu Hipertansiyon hastalarında yüksek tansiyon, şeker hastalarında şeker düzeyinin kontrol
edilemeyişi sonrasın beynin optik merkezinde oluşabilecek hasarlar sonucu oluşabilmektedir.
ŞAŞILIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Şaşılığın semptom olarak gösterdiği, hastaların doktorlarla konuştuklarında en çok ifade
ettikleri belirtilere göz atacak olursak,
- İki göz için, gözler arası varolan simetrinin (yatary ve dikey eksende paralelliğin) bozulması
ve bu durumun fiziksel olarak farkedilmesi
- Sıklıkla ya da düzensiz aralıklarla gözlerin sulanması
- Gözde ağrı oluşumu ve beyinde ağrı oluşumu
- Genel olarak nesneleri çift görme durumunun oluşması ya da 3D
(üç boyutlu) görme özelliğinin azalması veya yok olması
- Nesneleri ve bireyleri flu ve bulanık görme şaşılık belirtileri arasında
en sık rastlanan belirtilerdir
ŞAŞILIK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Toplumda görülen şaşılık çeşitlerine genel olarak bakıldığında en sık görülenleri,
doğumsal nedenlerle Göz kaymaları, Gizli Şaşılık Durumu, Gözde kırma kusurlarına
bağlı olarak gelişen şaşılık, Felç gelişimine bağlı ortaya çıkan Şaşılık, Yetişkin bireylerde
görülen Şaşılık ve Özel Şaşılık olguları olarak sınıflandırılabilmektedir.
DOĞUMSAL (KONJENITAL) GÖZ KAYMALARI
Genellikle doğumun ilk ayları ile başlayıp, bir yıla kadar belirgin özellik kazanan Göz kaymaları
Şaşılık çeşitleri arasında yer almaktadır. Düzenli göz hekimi kontrolü gerektiğinde tedavisi
açısından ve erken teşhis açısından önem kazanmaktadır. Doğum sonrası ilk aylarda göz doktorunun
detaylı göz muayenesi ile Doğumsal Göz Kaymaları teşhis edilebilmekte ve belirli aralıklarla kontrolü
istenebilmektedir.
Bebeklerde genel olarak düşük ve orta düzeyde hipermetropi gözlemlenebileceğinden,
ailelerin şaşılık durumunu fiziksel olarak farkettiklerinde göz sağlığı için göz doktoru kontrolünü
öncelikler sıralamalarında öne almalarını tavsiye ediyoruz.
GÖZDE KIRMA KUSURLARINA BAĞLI OLARAK OLUŞAN ŞAŞILIK
Genel olarak gözde oluşan kırma kusuruna bağlı olarak 1-2 yaşlarında başlamaktadır.
İleri derece hipermetrop olan çocuklarda sık görülen ve belirtilerinde benzer öykülerle
anlatılan Şaşılık türüdür. Bu rahatsızlıkta şaşılık sorunu tam anlamıyla ya da kısmi olarak
çözümlenebilmektedir. Şaşılık aniden başlayabilmektedir. Düşme ya da aniden yükselen ateş vb.
durumlardan Şaşılık oluşabilmektedir.
GİZLİ ŞAŞILIK NEDİR?
Gözlerden birinin kapatılması sonucu fiziksel olarak dışarıdan gözlemlenebilen şaşılık türüdür.
Ülkemizde insidansı oldukça yüksek olan yani sıklıkla gözlemlebilen bir şaşılık türüdür.
Mekanik işlevsellik dolayısı ile her iki gözün aynı anda açık olduğu durumlarda ayırt edilmesi
ancak bir göz hekimi tarafından gerçekleştirilebilmektedir.
Gizli şaşılık durumu olan hastalarda ayrıca kırma kusuru da varsa, şikayetler daha çok artmaktadır.
Özellikle gizli şaşılık hastalarının en çok belirttiği durum kitap okuma süresince oluşan
baş ağrısı durumudur.
FELÇ DURUMUNA BAĞLI GÖZ KASLARININ ETKİLENMESİ İLE
OLUŞAN ŞAŞILIK DURUMU
Bebeklik döneminde yaşanan travma durumu, zor doğum ve yüksek ateş; sistemik rahatsızlıklardan
Multipl skleroz hastalığı vb. sinir sistemini etkileyen rahatsızlıkları olanlar, kafa içi tümörleri ve kistleri
vb. durumlarda oluşabilen şaşılık durumudur.
Beyinde optik merkezi haskılayan bu tip durumlarda hastalar genel olarak çift görme probleminden
şikayet etmektedirler. Küçük yaşlarda geçici olan Felç durumuna bağlı olarak oluşan Şaşılık
geçici olmakla birlikte, ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde kalıcı olabilmektedir.
YETİŞKİNLERDE GÖZ KAYMALARI
Daha çok ergenlik ve yetişkinlik döneminde görülen göz kaymaları, genel olarak dışarı
doğru kayma (ekzotropya) olarak gözlemlenmektedir. Göz içini hareket ettiren dış kasların
fazla çalışması ya da iç hareketi sağlayan kasların az çalışması sebebi ile oluşlabilmektedir.
ÖZEL ŞAŞILIK TÜRLERİ
Bazı zamanlarda doğum ile birlikte kaslarda işlevsel (fonksiyonel) bozukluklara rastlanabilmektedir.
Fonksiyonel sebeplerde oluşan şaşılıkta göz tembelliği dikkat edilmesi gereken bir konudur.
Sizler de Şaşılık konusunda bilgi almak,randevu almak ve göz muayenesi olmak istiyorsanız
0 530 877 92 00 numaralı telefondan Fer Tıp Merkezi ile iletişime geçin.